Zmęczenie jesienią – skąd się bierze?
Podstawowym problemem jesienią są zaburzenia rytmu dobowego. Dni stają się coraz krótsze, a mniejsza ekspozycja na światło słoneczne negatywnie wpływa na produkcję melatoniny i serotoniny. Melatonina wpływa m.in. na senność i tempo zasypiania, a serotonina jest tzw. hormonem szczęścia. Zaburzenia w ich syntezie sprawiają, że stajemy się bardziej senni i borykamy się z obniżonym nastrojem. Jesienią jesteśmy też bardziej narażeni na niedobór witaminy D, który często jest związany ze spadkiem nastroju i energii w ciągu dnia. Dieta i aktywność fizyczna również mają bardzo duże znaczenie. Jesienią mamy zdecydowanie mniejszy dostęp do świeżych warzyw i owoców, a pogoda nie zachęca do spacerów, co przekłada się na gorsze samopoczucie i zmęczenie.
Jak poradzić sobie z jesiennym zmęczeniem?
Nie jesteśmy skazani na zmęczenie i złe samopoczucie przez kilka miesięcy. Jest wiele sposobów, które pomagają przejść przez ten wymagający czas. Pamiętaj jednak, ze podejście jest bardzo indywidualne i to, co sprawdza się u innych, nie musi sprawdzić się u Ciebie. Wypróbuj natomiast następujące sposoby:
- Ekspozycja na poranne światło – po przebudzeniu postaraj się chociaż na chwilę wystawić się na naturalne światło dzienne, nawet jeśli jest pochmurno. Jeśli odczuwasz nasilone objawy jesiennej chandry, możesz skorzystać z terapii światłem i kupić specjalną lampę do fototerapii.
- Niskoprzetworzona dieta – jesienią chętniej sięgamy po obfite jedzenie, ale mimo sezonowych zachcianek, dbaj o jak największą jakość jedzenia. Unikaj słodyczy i fastfoodów, zamiast nich postaw na sezonowe, lokalne warzywa, owoce, orzechy, pełnoziarniste produkty zbożowe. Warto jeść też więcej produktów bogatych w tryptofan, który jest prekursorem serotoniny. Jego źródła to m.in. banany, kakao, pestki dyni, jaja.
- Suplementacja witaminą D jest zalecana w okresie jesienno-zimowym. Umów się na konsultację z lekarzem, aby omówić Twoje wyniki krwi i dobrać dawkę adekwatnie do Twoich potrzeb. Aktywność fizyczna – jesienią nasz poziom aktywności często spada, ale całkowita rezygnacja z ruchu tylko pogarsza samopoczucie i dobrostan fizyczny i psychiczny. Postaraj się zaplanować minimum 30 minut aktywności każdego dnia, najlepiej takiej, która sprawia Ci radość i przyjemność.
Podsumowanie
Przesilenie jesienne i związane z nim zmęczenie jest sygnałem, że organizm potrzebuje wsparcia w adaptacji do nowych warunków. Niezbędna jest świadoma optymalizacja cyklu dobowego za pomocą światła i snu oraz celowana strategia żywieniowa i suplementacyjna.
